Çocuk ve ergen ya?yna uygun yeni bilgiler ö?renmek ve beceriler kazanmak için okula gider. Bu çocuklaryn anne ya da babalary gibi ev dy?ynda geçirdikleri bir zaman bölümüdür. Nasyl ki büyükler evi geçindirmek için çaly?yyorlarsa, çocuk ve ergenler de bir i? olarak okula gitmekte ve ö?renmektedirler. Bu nedenle okul bilgi edinilen bir kaynak olmasy yanynda çocu?un kendisi ve çevresi ile uyum becerilerini kazanaca?y bir yerdir.
Okul ba?arysy bir çok etkene ba?ly olarak de?i?mektedir. Bunlar arasynda çocu?un zihinsel kapasitesi, ö?renme becerisi, okul ve ö?retmenlerin bilgi ve tutumlary, anne babanyn beklenti ve tutumlary sayylabilir. Çocuklara ili?kin ö?renmeyi etkileyen nedenler arasynda dikkat eksikli?i ve a?yry hareketlilik en syk kar?yla?ylan geli?imsel bir bozukluktur. Böylesi çocuklar normal ya da normalin üzerinde zeka düzeyleri oldu?u halde dikkat sürelerinin kysaly?y nedeniyle dersleri uzun süre izleyememekte, ö?renme için önemli olan bilgilerin tekrarlanmasyny yani ödevleri yapmada zorlanmaktadyrlar. Genellikle çocuk ve ergenlerin bulunduklary ya?tan beklenen ö?renme kapasitesine sahip olduklaryny biliyoruz. Bu ya? grubunun ancak çok küçük bir kysmy özel e?itim ve ö?retime gereksinim duymaktadyrlar. Öyleyse ayny okul ve ö?retmenin yeti?tirdi?i ö?rencilerin neden tümü ba?aryly olamyyor?
Bu soruyu kötü karne ile kar?yla?an anne baba ço?unlukla "Neden zayyf getirdin?" ?eklinde sormaktadyr. Karnelerin alyndy?y dönemlerde anne, baba ve çocuklar açysyndan kar?yla?ylan en önemli sykyntylardan biri bu ?ekilde ba?lamaktadyr. Ders ba?arysy ve sonuçta karneye yansyyan ö?renme düzeyi anne baba kadar çocuk ve ergen için de önemlidir. Ba?aryly bir karne ile kendine güven gelecek ve öz saygy geli?ecektir. Karne sonrasynda gelecek olan yaz tatili yani i? ya?antysynyn sonrasyndaki izin dönemi hakedilecektir.
Kötü karne sonucunda çocuk ve genç birçok olumsuz durumla kar?yla?maktadyr. Sevgi yetersizli?i, olumsuz ko?ullar, yanly? tutumlar ve ilgisizlik. Böylece bilgi edinmede zorluk çeken çocu?un, öz saygy geli?tirmesi ve kendine güveni de tehlikeye girmektedir. Bu ise farkly geli?im dönemindeki çocuk ve gençlerde, beklenmedik davrany?laryn sergilenmesine yol açmaktadyr. Anne baba tepkileri ya da içinde bulunduklary bu olumsuz duygular nedeniyle çocuk ve gençler zaman zaman medyadan da izledi?imiz üzücü sonuçlara yol açan davrany?lar sergilemektedirler.
Her çocu?un içinde bulundu?u geli?im dönemine ve yetene?ine göre ba?arysynyn de?i?ebilece?ini biliyoruz. Bu ba?aryyy nelerin etkileyebilece?ini de özetlemeye çaly?tyk. E?er anne baba e?itim yyly içinde okul ve ö?retmen ile yeterince i?birli?i yapmy?sa, çocu?un synyf içindeki düzeyini ve nasyl bir karne alaca?yny tahmin edebilecektir. Bu nedenle ba?arysyzlyk durumunda "sonuçtan çok bu sonuca nasyl gelindi?inin" de?erlendirilmesi önemlidir. Öncelikle, çocu?un yeteneklerine uygun, ula?ylabilir beklentiler geli?tirebilmek için her çocu?un bireysel kapasitesi göz önüne alynmalydyr. Ylkö?retim birinci ve altyncy synyflary çocuklaryn ya?antylarynda önemli de?i?ikliklerin oldu?u dönemlerdir. Birinci synyfta yeni bir ortama uyum sa?lama, arkada?lara ve ö?retmene aly?ma ya?anyrken, altyncy synyfta birden fazla ö?retmenle ders yapma ve bazen yeni arkada?larla tany?ma söz konusu olmaktadyr. Sekizinci synyfta ve lise döneminde ise okula devam ederken ayny zamanda synavlara hazyrlanma kaygysy ve ek e?itim alma çabalary eklenmektedir. Ayryca içinde bulundu?u geli?im dönemi de çocuk ve ergenin ö?renmesinde etkili olabilmektedir. Ergenlik döneminin ba?langycynda, sa?lykly ve uyumu iyi olan bir çocuk bile okulda ba?arysyzlyk gösterebilmektedir. Ergenlik bir yeniden düzenleme dönemidir ve ya?amyn sosyal yanlary öne çykty?y için, ilgi alanlarynda geçici de olsa bir kayma olabilir. Ancak böyle bir uyum sürecinden sonra ergenler kysa sürede toparlanmakta ve okul ile ilgili sorumluluklaryny yüklenmektedirler.
Çocuk ve ergenin ders ba?arysyny etkileyebilecek bu genel nedenler dy?ynda, geçen ders döneminde ya?ady?y kendi ve çevresi ile ilgili özel nedenler de olabilir. Bu karne döneminde aile ve çocu?un ya?ady?y üzüntüleri bitirip, böyle bir sonucu yeniden ya?amamak için birlikte nedenleri gözden geçirmeleri ve çözümler üretmeleri gerekmektedir. Ailesinin ya da anne babasynyn sevgisini bilen ve onlar tarafyndan benimsenen çocuk ve ergenler bu üzüntüyü kysa sürede atlatarak i?birli?i yapmakta, ba?aryly olmaktadyrlar. Burada anne babanyn yapabilece?i çocu?un dy?yndaki nedenleri ele almak ve çocu?un dikkatini sorumluluklaryna çekmektir. Böyle bir sorumlulu?u çocu?una vermeyen anne babanyn tüm çabalarynyn sonuçsuz kalaca?yny unutmamalyyyz. Çocuklarymyz ?u anda bu yylki e?itim döneminin yaryyyl tatili dönemine geldiler, bir i? dönemi tamamlandy ve yeni bir dönem için dinlenmeyi hakettiler.
Ruh sa?ly?y açysyndan ise tatilin anlamyny çocuk ve ergenler için yeti?kinler belirlemekte ve buradaki tutumlara ili?kin öneriler anne babalary ilgilendirmektedir.Çocuklaryn ders konusunda zorlanmalary, onlaryn bir dinlenme süresi geçirmeden yorgun bir ?ekilde okula ba?lamasyna ve derslerle ilgili bykkynly?a yol açabilmektedir. Bu nedenle ders çaly?maya ara verilmesi ve çocu?un okulu, ö?retmenlerini ve arkada?laryny özlemesi sa?lanmalydyr. Özel ö?renme güçlü?ü olan çocuklara verilecek destek e?itiminin ise farkly bir ?ekilde sunulmasy gerekmektedir. Okuma ve yazma ile ilgili zorlu?u olan çocuk ve gençlere ders kitaplary dy?ynda, ya? dönemlerine uygun seçilecek resimli öykü ya da gençlik romanlaryny okumayy özendirmek, yazma konusunda ise günlük tutma ?eklinde yazma aly?kanly?yny desteklemek uygun olacaktyr.Dikkat eksikli?i ve a?yry hareketlilik nedeniyle Ritalin ya da Tofranil gibi ilaç tedavisi sürdürülen çocuk ve gençlerden tatil döneminde ders ba?arysy beklenmeyece?inden genel olarak ilaç tatili verilmektedir.
Yçinde bulunduklary geli?im dönemine ve fizik güçlerine göre özellikle kyrsal bölgelerimizde ya?ayan çocuk ve gençlerin tatil dönemlerinde anne babalaryna i?lerinde yardymcy olduklaryny biliyoruz. Aileye ekonomik açydan katkyda bulunmak ya da kendi harçly?yny kazanmanyn çocuk ve ergenin kendine güveni ve benlik saygysynda olumlu etkileri oldu?unu biliyoruz. Ancak bu ekonomik katkynyn çocuk ve ergenin gücü göz önünde bulundurularak planlanmasynyn önemi açyktyr.
Tatillerin aile içi ili?kileri yakynla?tyrma ve birlikte geçirilen zamany artyrma yönünden de önemli oldu?unu biliyoruz. Özellikle çaly?an anne ve babalaryn izin dönemlerini çocuklarynyn tatil döneminde kullanmasy synyrly aile içi etkile?imi artyracaktyr. Aile üyelerinin hep birlikte geçirece?i bu tatil dönemlerinin ileti?im, çocuklaryna model olma, onlary tanyma ve geli?imlerini görebilme açysyndan da yararlary olacaktyr.
(Alyntydyr)
